INFLUENCER REKLAMLARININ HUKUKİ DENETİMİ

Günümüzde sosyal medya kullanımın artmasıyla beraber ınfluencer kavramı hayatımıza girmiştir. Bu kavram Markalar yüksek takipçi kitlesine sahip olan ınfluencerlar (sosyal medya etkileşimcisi) sayesinde reklamlarını yaparak ürünlerini ve hizmetlerini daha çok kişiye ulaştırmaktadır.

Türk Hukuku’nda ınfluencerların sosyal medyada yaptıkları marka reklamlarına dair belirli düzenleme yoktur.

Peki ınfluencerların yaptığı tanıtımlar hukuki olarak neye tabidir?

Reklam sektörüne ilişkin temel düzenleme olan6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği genel düzenlemeler dikkate alınarak değerlendirme yapılır.

TKHK m.61’e göre “Ticari reklam, ticaret, iş, zanaat veya bir meslekle bağlantılı olarak; bir mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla reklam verenler tarafından herhangi bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve benzeri yollarla gerçekleştirilen pazarlama iletişimi niteliğindeki duyurulardır.”  Influencerların sosyal medyada yaptığı tanıtımlar ticari reklamdır.

Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği m.6’ya göre Influencerlar sosyal medyada tanıttığı ürünlerin ticari reklam, iş birliği olduğunu makul orta seviyeli tüketicinin anlayacağı şekilde etiket kullanma ya da açıklama ile belirtmek zorundadır. Aksi durumda reklam olduğu belirtilmeyen paylaşımda örtülü reklam yasağıolur ve işbu yönetmelikte hukuka aykırı olduğu düzenlenmiştir.

Influencerlar kullanıcısı olmadığı halde tüketicisiymiş gibi algı yarattığı, indirimde olmadığı halde indirimde olduğunu, stoklarla sınırlı olduğu algısı yarattığı reklamlar Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği m.28’e göre Haksız Ticari Uygulama Yasağınayani hukuka aykırıdır. Kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin satın aldığı izlenimi oluşturamaz. Üründe efekt veya filtreleme uygulamalarını kullanması durumunda görüntünün filtrelendiğini açıkça belirtmek durumundadır.

 Reklamı yasak olan ürünlerin tanıtımı da hukuka aykırılık teşkil eder.  Doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, kişi ve kamu sağlığını bozacak ürün tanıtımı yapamaz.

 Türk Reklam Kurulu tarafından kendiliğinden veya şikâyet üzerine gerçekleştirilen denetimlerde tespit edilen hukuka aykırı reklamlar için reklam verene ve influencarlara reklamı durdurma, aynı yöntemle düzeltme, idari para cezası gibi yaptırımlar öngörülmüştür.2021 tarihi itibariyle TKHK’nin 77. Maddesinde internet üzerinden gerçekleştiren reklamların hukuka aykırı olması halinde verilecek idari para cezası miktarı 114.326 TL’dir.

Gelişen reklam yapma pazarına ve teknolojiye ayak uydurup böyle hukuki düzenlemelerle tüketici aldatmalarının önüne geçmek, tüketici sağlığını korumak ve ülke hukukumuz açısından son derece sağlıklı ve önemlidir.