KİRA SÖZLEŞMELERİ

Kira sözleşmeleri TBK’da kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını ve ondan yararlanılmasını kiracıya kira bedeli karşılığında bırakmasıdır. Taşınır ve taşınmaz, havyanlar, ekonomik değeri olan tüm haklar kira sözleşmesinin konusu olabilir. Kira sözleşmeleri rızai, iki tarafa borç yükleyen geçerliliği şekle tabi olmayan, kiracı lehine şahsi hak doğuran gibi hukuki nitelikleri vardır.

Kira sözleşmeleri TBK’da kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını ve ondan yararlanılmasını kiracıya kira bedeli karşılığında bırakmasıdır. Taşınır ve taşınmaz, havyanlar, ekonomik değeri olan tüm haklar kira sözleşmesinin konusu olabilir.

Kira sözleşmeleri rızai, iki tarafa borç yükleyen geçerliliği şekle tabi olmayan, kiracı lehine şahsi hak doğuran gibi hukuki nitelikleri vardır.

Kiraya verenin kiralananı zamanında elverişli şekilde teslim etmek, yan giderleri ödemek ve aksi kararlaştırılmadıkça kanunda aksi öngörülmedikçe kiralananla ilgili vergi sigorta vb. katlanmakla yükümlüdür. Kiracı ise kira bedelini, temizlik ve bakım giderlerini, gerekiyorsa yan giderleri ödemek, kiralananı özenle kullanmak, komşularına saygı gösterme gibi yükümlülükleri vardır.

Kiralananın önemli ayıplarla teslim edilmesi durumunda kiraya veren sorumludur. Ayıpla kastedilen; kiralananın sözleşme ile amaçlanan kullanıma elverişliliğinin kısmen veya tamamen olmamasıdır. Söz konusu ayıp gizli ayıp olmalıdır. Kiralananın teslim edildiği anda ayıplı olması halinde eğer ayıp önemli bir ayıpsa kiracı borçlu temerrüdüne ilişkin hükümlerden yararlanabileceği gibi dilerse kiralananın sonradan ayıplı hale gelmesine ilişkin hükümlerden yararlanabilir.  Kiralananın sonradan ayıplı duruma gelirse kiracı, kiraya verenden ayıpların giderilmesini veya kira bedelinden ayıpla orantılı bir indirim yapılmasını ya da zararın giderilmesini isteyebilir. Ancak zararın giderilmesi istemi diğer seçimlik hakların kullanılmasını önlemez.

Kiraya veren kişilerin ileri süreceği haklardan da sorumludur. İki sorumluluk gündeme gelir. Birincisi zapttan sorumluluk yani üçüncü kişinin kiralananda kiracının hakkıyla bağdaşmayan bir hak ileri sürerse bu durumda kiraya veren kiracının bildirimi üzerine davayı üstlenmek kiracının uğradığı zararı gidermekle yükümlüdür. İkinci sorumluluk ise kiraya verenin üçüncü kişinin sözleşmenin kurulmasından sonra üstün hak sahibi olmasından sorumluluğudur. Bilindiği gibi sözleşmenin kurulmasından sonra kiralanan herhangi bir sebeple el değiştirirse, yeni malik kira sözleşmesinin tarafı olur.

Kira sözleşmesi sözleşmenin taraflarından birinin sözleşme hükümlerine aykırı hareket etmesi sonucu sona erer. Bu durumda sözleşmeye aykırı hareket etmeyen taraf sözleşmeyi feshetme hakkına sahip olur.Belirli süreli kira sözleşmelerinde sürenin geçmesiyle kira sözleşmesi sona erer.Belirsiz süreli kira sözleşmeleri gerek kiracı gerekse kiralayanın fesih bildirimiyle sona erebilir. Belirsiz süreli kira sözleşmelerinin istenilen dönemde sona erdirilebilmesi için fesih bildiriminin hem fesih dönemine hem de fesih bildirim süresine uygun yapılması gerekir.