14 Mayıs 2022 06:09
Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’ın, geçtiğimiz günlerde
Ankara ziyaretinde Yeni Cami’de yapılan restorasyon çalışmalarıyla birlikte cami
avlusunda yer alan şadırvanın kaldırılması sonrasında abdest yerlerinin
değişmesi ve avluya eklenerek caminin siluetinin kapatılmasına neden olan
yapıların kent hafızasına ve belleğine uygun olmadığını Vakıflar Genel Müdürü
Burhan Ersoy’a iletmesinin ardından yapılan çalışmayla ilgili tekrardan
değerlendirileceğinin belirtilmesi sonrasında cami avlusunda inceleme yapıldı.
Vakıflar Genel Müdürlüğü Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanı Şennur
Koncagül, Vakıflar Bölge Müdürü Adem Bacanlı, Kent Konseyi Genel Sekreteri
Av. Abdulkadir Artan, STK temsilcilerinin katıldığı inceleme gezisinde yapılacak
çalışmalarla ilgili açıklamalarda bulunuldu.
Artan, “Camideki İmalat Çarşı ile Cami Arasındaki Bağı Kopardı”
İncelemede programında açıklamalarda bulunan Kent Konseyi Genel Sekreteri
Av.Abdulkadir Artan, “ Malatyalıların Teze Camii olarak bildiği, 1912 yılında
açıldığında Yeni Camii olarak ismi geçen ve 1842 yılında ilk cami yapıldığında
Hacı Yusuf Camii, Hocazade Hacı Yusuf Camii olarak kayıtlarda ismi geçen
Malatya’mızın simgesinin bulunduğu alanındayız. Bizim daha önce şehir
merkezimiz Eski Malatya’ydı. 1838de buraya taşındık. Camii buraya taşındıktan
hemen sonra inşa edildi. Yani Yeni Malatyanın Yeni Camisi olarak da bilinen bir
camii. Aynı zamanda 2. Abdülhamidin kişisel yardımı ve devletimizin
yardımlarını aktarılmasından dolayı 1892 yılında başladığı zaman Hamidiye
Camii adıyla başlamış. Sayın Büyükşehir Belediye Başkanımız ve Sayın Valimiz
Aydın Baruş beyefendi Kent Konseyini ziyaret ettiler. Biz her iki büyüğümüze
yaklaşık 40 STK’mızla durumu arz ettik. Sayın Atilla Kantarcı beyefendi,
Mimarlar Odamızın Başkanı Sayın Yunus Emre Fidanel duruma el koydular ve
Malatyanın STK’ları da bir araya geldi. Biz burada mezhepler üstü, kavimler
üstü bir şekilde sayın daire başkanımıza ve sayın bölge müdürümüze halimizi
arz etmeye geldik. Burası bizim Teze Camimiz, burası bizim çarşı camimiz ama
şu andaki imalat bizim çarşı ile bağlantımızı kopardı. Biz buna tahammül
edemiyoruz. Bu bizim babamızın gördüğü bir manzaraydı, bizim gördüğümüz bir
manzaraydı. İstiyoruz ki çocuklarımız ve torunlarımız da görsün” dedi.
Torun, “ Yapılan İmalat Caminin Özgün Yapısıyla Uyuşmuyor”
Mimarlar Odası Malatya Şubesi olarak Vali Aydın Baruş’un talimatlarıyla sahada
incelemelerde bulunduklarını söyleyen Mimarlar Odası Malatya Şubesi
Üyelerinden Talha Torun, “ Cami avlusunda yapılan imalatları yerinde inceleme
fırsatı bulduk. Yapılan imalatların o gün de aynı noktadaydık bugün de aynı
noktadayız, caminin özgün yapısıyla uyuşmadığına dair caminin çevresiyle
kurduğu organik bağın zedelendi ne dair, kentsel hafızamıza ciddi hasarlar
darbeler vurduğuna dâhil tespitlerimizi o zaman da sunduk bugün de sizlerin
huzurunuzda sunmak istiyoruz. İlk projeyi de görme fırsatımız oldu. Mevcuttaki
eski halinde ki 24 adet abdesthane yeri caminin Kuzey cephe duvarında
bulunan abdesthane yerleri projede mevcut idi. Yeni eklentiler gözükmüyordu
zaten başlangıçta. Bir belirsizlikler içerisinde sonrasını abdest alma yerleri
kaldırıldı altları dolduruldu ve yüzeyinde taş kaplamalar yapıldı. Bunun
neticesinde yeni ihtiyacı karşılamak için de avlunun Kuzey cephesinde yeni
eklentiler yapıldı. Bu eklentilerde hem bizim çevreyle bağımızı kopardı hem
camiinin nitelikli malzemesinin dışında yeni malzemeler kullanıldı. Kesme taştan
yapılan bir cami de mermer kaplamalı abdesthane yerleri inşa edildi. Biz
mimarlar odası olarak yönetim kurulu üyelerimizle beraber doğru yapılan doğru
tasarlanan her türlü imalatın uygulamanın destekçisi, arkasında olduğumuzu
belirtmek istiyoruz. Yanlış yapılan noktada yanlış tasarımlara da karşı
olduğumuzu, düzeltilmesi hususunda elimizden gelen her türlü emeği
vereceğimizi belirtmek istiyoruz” şeklinde konuştu.
Koncagül, “ Konuyu Yeniden Değerlendireceğiz”
Yapılan çalışmaları yeniden değerlendireceklerini belirten Vakıflar Genel
Müdürlüğü Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanı Şennur Koncagül,
“Vakıflar Genel Müdürlüğü olarak on bine yakın tarihi yapıyı gelecek nesillere
aktarıp, vakfiyeleri doğrultusunda koruyoruz, onarıyoruz ve bu konuda
Türkiyede hatta dünya çapında da uzman bir kuruluşuz. Camimizin
restorasyonunda da caminin özgünlüğünü hiç bozmadık. Özgün şekilde
restorasyonunu yaptık. Çevre düzenlemesinde birçok yapıda, Malatya dışında
yaptığımız birçok restorasyonda da farklı yorumlar getirebiliyoruz. Yaptığımız bu
düzenlemeyi zaten koruma kurullarına sunuyoruz onlarda uygun gördükten
sonra yapabiliyoruz. Burada bir hassasiyet olmuş. Tarafları dinledik. Mimarlar
Odamızın dosyalarını alacağız. Kent Konseyimizin üyelerini tekrardan dinleyip
onların istekleri doğrultusunda konuyu yeniden değerlendireceğiz”
açıklamasında bulundu.
Gürkan, “ Vatandaşımızla Cami Arasındaki Bağın Önüne Konulan Engellerin
Kaldırılmasından Yanayız”
Ramazan Ayı içerisinde Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy ve Vali Aydın Baruş
ile birlikte yapılan çalışmaları incelediklerini ifade eden Malatya Büyükşehir
Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, “ Yaptığımız incelemede yapılan çalışma
caminin siluetini kapatıyor. Getirdikleri mazeretin de sağlıklı bir mazeret
olmadığını gördük. Biz bunu Sayın Valimizle birlikte Sayın Genel Müdürümüze o
dönemde ifade ettik. Daha sonra geçtiğimiz hafta Sayın Bakanımızla birlikte
Vakıflar Genel Müdürümüzle Daire Başkanımız Şennur Hanımın da bulunduğu
bir toplantıda ele alındı. Malatya ‘da STK’lar olsun, mimarlar odamız olsun, kent
konserimiz olsun, kanaat önderlerimiz olsun yerel önderlerimiz olsun orada
geçmişteki hafızanın değerlendirilerek plan ve proje noktası yeniden bir
düzenleme yapılması gerekirse onun yapılmasını, hatta Sivas Koruma
Kurulunda gerekirse yeniden onay alınması şeklinde bir talimatları oldu. Tabi
burada özellikle şemsiye olayını hakikaten Malatya'nın bütün her taraf karşıdır
ve bizim bünyemize de uymaz. Özellikle caminin kuzey kısmına yapılan abdest
alma yerleri bir tarafta caminin önünü kapatırken diğer taraftan da bizim
vatandaşımızın muhafazakâr yapısı içerisinde genelde kıbleye dönerek abdest
alırlar burada kıbleye arkasını dönerek abdest almak gibi bir zorunluluk oluyor.
O dönemde yapılan incelemede ve araştırmada ilgili mimarların buranın altına
su kaçtı ve dolayısıyla caminin temeline zarar verdiği şeklinde ifadeler var ki bu
doğru bir ifade değil. Niye doğru ifade değil çünkü caminin altı sudur. Cami
ardıç ağaçlarının kazıkları üzerine kurulmuş bir camidir. Kaldı ki teknolojik
gelişme artık yalıtımlar noktasında çok daha iyi aşamadadır. Bu anlamda da
buradaki çeşmelerin yine aynı eski de olduğu gibi çocukluktaki hafızanın da
belleğin de yitirilmemesi anlamında vatandaşımız gelsin orada suyunda abdest
alsın, kıbleye dönerek yüzünü abdestini alsın. Buradaki görsel anlamda
vatandaşımızla cami arasındaki bağın önüne konulan bu engellerin de
kaldırılmasında yana olduğumuzu ifade etmek istiyorum.
Şemsiye noktası da tamamen camiyi kapatacağı düşüncesindeyim. Onun içinde
de buradaki mevcut ağaçlarımız o gölgeleme olgusunun büyük bir ekseriyetini
karşılamaktadır. Dolayısıyla hem fazla bir masrafın önüne geçmiş oluruz hem
de bu görselliği ve doğallığı özgünlüğü yitirmemiş oluruz diye düşünüyorum.
Ben inanıyorum ki daire başkanımızda, Vakıflar Bölge Müdürümüz Adem beyde
ve ilgili arkadaşlarımız da bu konuda gerekli çalışmalar yaptılar, yapıyorlar.
Bundan sonraki süreçte de bir değerlendirme yapıp vatandaşlarımızı rahatsız
eden bu durumdan Malatya’yı kurtaracaklarına inanıyorum” diye konuştu.
Tüfenkci, “ Bu Konu Siyaset Üstü Bir Konudur”
AK Parti MKYK Üyesi ve Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci ise, “ Malatya 24
Ocak 2020 yılında ciddi bir deprem atlattı. Depremde hasar gören vakıf
eserlerini Vakıflar Genel Müdürlüğümüz gerçekten ciddi anlamda ciddiyetle
tamir etme yeniden restore etme noktasında gayret gösterdiler. Ben
kendilerine teşekkür ediyorum. Cami içinin restorasyonu noktasında güzel bir
restorasyon olduğunu ilgili arkadaşlarımız ifade ediyorlar ve Malatyalılar da
beğeniyorlar ama çevre düzenlemesi noktasında orijinalinin yitirilmemesi önem
arz ediyor ve kent hafızasının bu anlamıyla yok edilmemesi de yine önemli. Bu
noktada özellikle abdest alınması noktasında görselin ortaya çıkması, caminin
görselini yok ettiği noktasında burada bulunan bütün arkadaşlarımızın ve
karşıdan baktığında da bütün Malatyalı hemşerilerimizin ortak fikri. İnşallah
başkanımız buna bir çare bulup eski özgün orijinal şekline getirilecek. Biz şuna
inanıyoruz; millete rağmen hiçbir şey olmaz, Malatyalılara rağmen de hiçbir şey
olmaz. Dolayısıyla Malatyaya uzun yıllar hizmet etsin diye Vakıflar Genel
Müdürlüğümüzde bu vakıf eserin uzun yıllar yaşasın. İnşallah orijinal aslına
uygun diğer eklentileri ortadan kaldırarak yapacaklar. Ben şimdiden emekleri
için bölge müdürlüğümüze, genel müdürlüğümüze, daire başkanlarımıza
mimarlarımıza, müteahhitlerimize, hassasiyetlerinden dolayı Büyükşehir
Belediye Başkanımıza, valimize teşekkür ediyorum. Bu konu siyaset üstü bir
konudur. Biz böyle algılıyoruz. Diğer milletvekili arkadaşlarımız, CHP ve MHP
milletvekillilerimizde bizimle aynı noktadalar. Dolayısıyla onlarında
hassasiyetlerine teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.
İnceleme gezisinde yer alan kanaat önderlerinden Emin Yücetaş, Kültür Yaşam
Dernek Başkanı Atilla Kantarcı, Birlik Vakfı Malatya Şube Başkanı Sadi Ergül,
Yeni Cami Derneği Başkanı Affan Aksoğan, Malatya Hacı Bektaş Veli Kültür
Merkezi Vakfı Başkanı Hasan Meşeli’de yapılan çalışmanın yeniden
değerlendirilmesi için Malatya’nın birlik ve beraberlik içerisinde hareket ettiğini
ve caminin siluetini bozan yapıların kaldırılması için destek verenlere teşekkür
ettiklerini söylediler.