Sayın kayısı üreticileri; ilimiz için çok önemli olan kayısı ağaçlarında her yıl görülen
hastalıklarla bilinçli bir mücadele etmek başta gelen göreviniz ve menfaatiniz icabıdır.
Sonbaharda Yaprak delen (Çil), Bakteriyel Kanser ve Zamklanma Hastalığına karşı
koruyucu olarak mücadele yapılmalıdır.
HASTALIKLAR VE TANINMASI
YAPRAK DELEN (ÇİL)
Yaprak, meyve ve genç dallarda zarar yapar. Yaprak üzerinde yağ lekesi şeklinde
başlar. Zamanla kenarları kırmızımtırak orta kısımları ise koyu kahverengine dönüşür. Bu
lekeli kısımlar dökülür, yaprak saçma ile delinmiş gibi bir hal alır. Meyve üzerinde de aynı
şekilde lekeler oluşur. Hastalıktan zarar görmüş tomurcuklar ölür fakat dokununca
dökülmezler. Bu hastalıktan zarar görmüş sürgünler üzerinde yuvarlak kahverengi kırmızı
renkte lekeler oluşur. Genç sürgünlerde oluşan lekeler kısa sürede zamk çıkararak kanser
yaralarına dönüşür. Bu hastalıktan dolayı % 20-60 verim kaybı olmaktadır.
BAKTERİYEL KANSER VE ZAMKLANMA
Yapraktaki lekeler küçük, yuvarlak ve şekilsizdir. Başlangıçta soluk yeşil yağ lekesi
görünüşte sonra rengi açık kahve veya kirli beyaza dönüşmektedir. Zamanla lekeli kısımlar
dökülür. Yapraklar delikli bir görünüm alır. Sürgünde oluşan lekeler kaldırılınca altındaki
odun dokusunun ölmüş olduğu görülür. Mayıs –Haziran aylarında uçtan geriye doğru ölüm
başlar. 2-3 yıl içinde ağaçlar çalılaşıp verimde düşüş olur.
Bu hastalıklara karşı mücadele kültürel önlemler ve kimyasal mücadele şeklinde
yapılır.
1-KÜLTÜREL ÖNLEMLER Hasattan sonra hastalıklı tomurcukları bulunduran ve
kanser yaraları bulunan dallar bulaşık kısmın alt tarafında sağlıklı bir dal üzerinden kesilerek
bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Budamada kullanılan aletler her seferinde % 10’luk sodyum
hipoklorite (çamaşır suyu ) daldırılarak dezenfekte edilmelidir.
2-KİMYASAL MÜCADELE Sonbaharda yaprakların % 75’i döküldüğünde ilaçlı
mücadele yapılır. Sürgün ve Dal yanıklığı ile bulaşık bahçelerde mutlaka % 3 lük Bordo
Bulamacı kullanılmalıdır. Sadece Yaprak delen (Çil) hastalığı ile bulaşık bahçelerde ise
Bakırlı Preparatlardan birisi veya Bordo Bulamacı ile ilaçlama yapılmalıdır.
% 3 lük BORDO BULAMACININ HAZIRLANMASI
100 Lt ve 50 Lt lik (madeni olmayan) iki kaba ihtiyaç vardır. Küçük bir kapta 1,5 Kg
sönmemiş kireç az su ile söndürülür.100 litrelik kabın içerisine süzülerek konur ve su ile 50
litreye tamamlanır. Kirecin içerisinden çıkan taş miktarı kadar kireç söndürülüp 100 litrelik
kap içerisindeki kireçli suya ilave edilir. 50 litrelik plastik kap içerisine 3 Kg Göztaşı konarak
eritilir. Göztaşılı su 100 litrelik kaptaki kireçli su üzerine yavaş yavaş dökülerek tahta
sopa ile karıştırılır. Böylece 100 litrelik (%3 lük) Bordo Bulamacı hazırlanmış olur. Şayet
sönmüş kireç kullanılacaksa göztaşı ile aynı miktar yani 3 Kg. kullanılmalıdır.
Kullanılacak alet 1 tonluk ise 30 Kg Göztaşı ve 15 Kg Sönmemiş kireç veya (30 kg
sönmüş kireç) kullanılmalıdır.
Hazırlanan Bordo Bulamacı süt mavisi bir renkte olmalıdır. Arzu edilen kalitede olup
olmadığı kırmızı turnusol kağıdı veya passız çivi 4-5 dakika Bordo Bulamacı içinde tutularak
anlaşılır. Kırmızı turnusol kâğıdı mavi renge dönerse veya çivi olduğu gibi çıkarsa Bordo
Bulamacı iyi bir şekilde hazırlanmış demektir. Çivi kızıl renk alırsa bir miktar daha kireç
söndürülerek ilave edilmelidir. Hazırlanmış fakat çeşitli sebeplerden kullanılmayan Bordo
Bulamacının 10-15 gün muhafaza etmek için 100 litre Bordo bulamacına 200 gram şeker veya
1 litre yağı alınmış süt katılmalıdır.
İlaçlamalarda yüksek basınçlı motorlu pülverizatörler kullanılmalı bütün dallar
ıslanacak şekilde ilaçlama yapılmalıdır. Rüzgarlı hava varsa, rüzgarı arkamıza almamız
gerekir.
ÖNEMLİ NOT: Bordo bulamacı, patojenlere karşı esas toksik madde olan bakır iyonlarını
içeren ve asit karakterli bakırın ph’sını nötürleştirerek, fitotoksik etkiyi gidermek amacıyla
kireç katılarak kullanılan ve kolay hazırlanabilen koruyucu bir ilaçtır. Yani göztaşı (bakır
sülfat % 98) ve kireç kullanarak hazırlanan bir karışımdır. Bordo bulamacı çok sayıda fungal
ve bakteriyel hastalığa karşı kullanılan bir tarım ilacıdır. Özellikle sonbaharda hasattan sonra
ve ilkbaharda çiçek gözleri uyanmadan önce kayısı ve diğer sert çekirdekli meyve
ağaçlarında bordo bulamacı uygulandığında, ertesi yıl olabilecek potansiyel hastalıklara karşı
etkili ve ekonomik bir mücadele yapılmış olunur. Sonbahar ve ilkbaharda bordo bulamacı
kullanılmadan fungal ve bakteriyel hastalıklarla mücadelede tam başarıya ulaşmak mümkün
değildir. Bordo bulamacı kullanıma hazır halde bayilerinde bulunabileceği gibi, göztaşı (bakır
sülfat) ve kireç ile hazırlanıp kullanılması da mümkündür. Ancak hazır bordo bulamacı
kullanılması halinde kullanma dozunun önceden iyi bilinmesi gerekir. Üreticilerimiz,
bahçelerinde önceki yıllarda aşırı dal kurumaları, kanserli yaralar ve aşırı zamk akıntısı
varsa 2-3 yılda bir kesinlikle %’3 lük bordo bulamacı kullanması gerekir.
Kamuoyuna Saygıyla Duyurulur.
HABER
AYLİN ORHAN
