Dünya kuru kayısı üretiminin yüzde 85’nin karşılandığı Malatya’da başlayan kayısı hasadıyla çiftçileri telaş sardı. Ankara Üniversitesi Gıda mühendisliği bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Özkan ve Doç. Dr. Meltem Türkyılmaz, kayısıların kükürtlenmesinde kullanacak kükürtleme odasının tasarımı ve kükürtleme parametrelerinin belirlenmesi başlıklı TÜBİTAK projesi geliştirdi. Geliştirilen projeyle 16 saat süren kayısı kükürtleme işleminin 2 saate düşürülmesi planlanıyor. Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, Yeşilyurt ilçesinde bulunan kayısı bahçesinde kurulan bilim adamlarının geliştirdiği kükürtleme odalarında inceleme yaptı. Avrupa’ya ihraç edilen kuru kayısıda 2,2 ppm’lik kükürt oranının daha kolay yakalanacağı kükürt odası, büyük bir sorunu da ortadan kaldıracak.
Malatya Ticaret Borsası Başkanı Ramazan Özcan, geliştirilen projeyle yurt dışına ihraç edilen kuru kayısılardaki 2,2 ppm’lik kükürt kuralının önüne geçileceğini belirterek, "Kayısıda hasat dönemi başladı. Kayısı üretimi için hızla sahada çalışılırken, bir taraftan da akademik çalışmalara ciddi anlamda her fırsatta ne kadar önem verdiğimizi biliyorsunuz. Bugün Ankara Üniversitesi, Gıda Fakültemizden iki tane kıymetli hocamızın uzun süredir özellikle kükürtleme konusunda hem kısa sürede kükürtleme, hem de kükürt miktarını ihracata göre uygun şekle dönüştürmede gerçekleştirdikleri bir TÜBİTAK projesi var. Özellikle bugün burada Prof. Dr. Mehmet Özkan hocamla, Doç. Dr. Meltem Türkyılmaz, hocamız uzun zamandır, son 3 yıldır da Malatya'mızda sahada çalışmalarını sürdürdükleri kükürt dioksit sistemi ile, kükürt parametrelerini ayarlama projesini bugün hem yerinde sizlerle paylaşıp, hem de Meltem hocamdan burada neyi hedeflediğimizi ve kısa sürede nereye gideceğimizi konuşacağız. Bu çok önemli bir proje. Biliyorsunuz biz her fırsatta kükürtle yaşadığımız problemleri ve sıkıntıları gerek kamuoyuyla, gerekse tarım bakanlığıyla ve gıda denetim kontrol kamu denetimcilerimizle paylaşıyoruz. Avrupa birliği ülkelerine gerçekleştirdiğimiz ihracatlar da uygulanan 2,2 ppm kükürt kuralı ve iç piyasada ülke sınırları içerisinde bütün tüketicilerimizin de tüketimine sunduğumuz kaysıdaki 2 bin ppm kuralı biliyorsunuz, üretimde de tüketiciye gittiği ana kadar da kükürtle ilgili önemli sıkıntılar yaşıyorduk. Şuanda sizlere ifade edeceğimiz projeyle hem çok kısa süre içerisinde kükürtleme, hem de uygun miktarda kükürt dioksit gazıyla da kükürtleme yöntemini anlatacağız. Dolayısıyla ben buradan bütün ihracatçılarımız, tüccarlarımız, özellikle üreticilerimize daha çok hızlı ve uygun miktarda kükürtleme yöntemiyle inşallah önümüzdeki yıllarda, gelecek yıllarda daha büyük kapasiteli denemelerle hem uygun kükürt miktarının olduğu hale dönüştürerek, hem de çok hızlı bir şekilde kükürtleme yapacağız. Bu çalışmalarla birlikte işçilik maliyetlerinde ciddi anlamda bir gerileme söz konusu olacak, hem de ekonomik anlamda kükürt düşürme işlemi esnasında yaşadığımız sorun ve sıkıntılarda ortadan kalkacak" dedi.

“16 saatlik çalışmanın 2 saate düşürülmesi planlanıyor”
Doç. Dr. Meltem Türkyılmaz, geliştirdikleri projeyle kükürtleme odasında bütün kayısıların aynı oranda etkilendiklerini ve 16 saatlik işlemi 2 saat gibi bir süreye düşürdüklerini belirterek, "Yaptığımız çalışmalarda geleneksel kükürtleme yönteminin en önemli eksikliğinin ortamda oluşan kükürt dioksit gazının kontrol edilmemesinden kaynaklandığını tespit ettik. İçeride kükürt konsantrasyonu kontrol edilemediği içinde oluşan kükürtlenmiş kuru kayısının hangi düzeyde kükürt içerdiği tespit edilemiyor. Ama bizim yaptığımız yöntemde doğrudan istediğimiz konsantrasyondaki kükürt gazını odaya verebiliyoruz. Dolayısıyla da oda içerisinde bulunan her bir kayısı tanesine istediğimiz düzeyde kükürt dioksit gazını ulaştırmış oluyoruz. Odadan kayısımızı çıkarttığımızda her bir kayısı tanesi aynı düzeyde kükürt dioksit içerir. Yaptığımız çalışmalarla sadece kükürtleme işlemini standart bir hale getirip 2 bin pmm düzeyinde içeren kayısı üretmek değil, bunun yanı sıra çiftçimize daha hızlı işlem gerçekleştirme sağlamak için, şuanda 16 saate kadar süren kükürtleme işlemini yaklaşık 2 saate kadar düşürmeyi hedeflediğimiz bir çalışma yürütüyoruz. Bu çalışmanın sonucunda da hem iç piyasada kükürtlü kayısı üreten çiftçimizin karşı karşıya kaldığı idari para cezalarından kurtulabileceğini, hem de ihracatta yaşadığımız mevcut kükürtlü kayısılarımızın çoğunun sınır dışı edilme var biliyorsunuz dolayısıyla bu sorunu kaldırmak, kükürtlü kuru kayısımızın itibarının düşmesine dolayısıyla düşük fiyattan alıcı bulmasına neden oluyor. Yaptığımız kabaca hesaplamaya göre eğer istediğimiz düzeyde kükürt içeren bir kuru kayısı üretimi gerçekleştire bilirsek, dünya çapında yaptığımız satışlarda yüzde 75 oranında daha fazla kar elde edebileceğimizi görüyoruz. Ülkenin kuru kayısıdan elde ettiği gelirinde en az yüzde 75 artacağını düşünüyoruz" diye konuştu.

iha